توضیحات

این کتاب حاصل اولین تجربه ترجمه من است. زمانی که تصمیم به ترجمه یک کتاب گرفتم، به‌دنبال اثری بودم که علاوه‎بر گیرایی متن، برای خوانندۀ علاقه‌مند به سیاست و اقتصاد مفید بوده و بر بار دانش او بیفزاید. این کتاب به باور من از چنین ویژگی‌هایی برخوردار است؛ چرا که به‌صورتی خلاصه و بر مبنای داده‌های آماری، وضعیت حال حاضر و هم‌چنین آیندۀ پیش روی بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا یعنی امریکا را به‌تصویر می‌کشد. آشنایی با مسیری که امریکا به‌سوی آن در حال حرکت است، از اهمیت به‌سزایی برخوردار است، زیرا بر معادلات جهانی بی‌شماری اثرگذار خواهد بود.

بحران ادواری سرمایه‌داری که از نیمۀ قرن نوزدهم آغاز شده بود، اینک در دوران امپریالیسم، به بحران ساختاری بدل شده است. بحران «دات-کام» (.com) در آستانۀ ورود به قرن بیست‌ویکم، نمایندۀ آغاز تلاطم مداوم بازار سرمایه بود. مدل رونق و رشد سرمایه‌داری به‌واسطۀ جنگ دوم جهانی، پس از بحران عمیق 33-1929، الگویی برای درپیش‌گیری سیاست جنگ‌های بی‌پایان به‌سود مجتمع نظامی‌ـ‌صنعتی شد. اما پیش از آن، به نتیجه رسیدن انقلاب صنعتی چین در اوایل دهۀ 80، هم‌زمان با افول تولید ناخالص داخلی اتحاد جماهیر شوروی، و در هم‌زمانی با پیروزی سیاست‌های نئولیبرال در کشورهای سرمایه‌داری، به جابه‌جایی عظیم سرمایه به‌سوی چین و دیگر کشورهای در حال توسعه ــ‎با نیروی کار ارزان‎ــ انجامید. صنعتی‌زدایی، جزئی از سیاست‌های نئولیبرال بود. تمرکز و تراکم سرمایه به‌شکل ادغام شرکت‌های انحصاری، سفته‌بازی‌های کازینویی و ترفندهای حباب‌ساز، ارزش بازار بورس امریکا را به 50تریلیون دلار رسانده است: حدود دو برابر تولید ناخالص داخلی.

مجموعه عواملی (که بررسی آن در حوصلۀ این مقدمه نمی‌گنجد) باعث شده است تا دلار ــ‎به مثابه یک سلاح اقتصادی‎ــ جای‎گاه غیر قابل رقابت خود طی ۷۰ سال پس از جنگ دوم جهانی را، هم در حوزۀ ارز ذخیره و هم در عرصه ارز مبادلاتی، به‌تدریج به دیگر ارزها واگذارد. تمرکز ثروت در امریکا در دست چندصد میلیاردر، توازن اقتصادی و اجتماعی آن کشور را کاملاً برهم زده است. رؤیای امریکایی، به کابوس امریکایی بدل شده است.

اسکات گالووی، استاد بازاریابی و یک کار آفرین سریالی موفق است. او برساختۀ مناسبات دنیای سرمایه است. کم‎تر کسی به اندازۀ او به چم‌وخم مناسبات تجاری در امریکای امروز مسلط است. او با یک جهان‌بینی مبتنی بر برتری نظام سرمایه‌داری، به نقد اوضاع ایالات متحده می‌پردازد. از نزدیک، افول اجتماع، اقتصاد و سیاست کشورش را می‌بیند و حتی بار آن را روی دوش خود احساس می‌کند. در لابه‌لای ۱۰۰ نموداری که از وضعیت امروز امریکا ترسیم می‌کند، تأسف فراوان او را می‌بینیم. او در این کتاب، نه از «امپریالیسم» و نه از «نئو لیبرالیسم» سخنی نمی‌گوید. اصولاً نشانه‌ای از شناخت این پدیده‌ها در این کتاب نمی‌بینیم. اما در مقام یک ناظر دل‎سوز ملی، نزدیکی فروپاشی را حس می‌کند. او وظیفۀ خود می‌داند که برای یک امریکایی ــ‎با سواد متوسط اجتماعی‎ــ به ساده‌ترین زبان، هشدارهای آمادگی برای این فروپاشی را بازگوید. از دیدگاه او، سعادت یک جامعه را می‌توان با متر و معیارهای امریکای اوایل قرن بیستم اندازه گرفت. اما مدعی است که دیگر این معیارها از دست رفته‌اند. گریز از شکست نهایی اما، بدون توجه به ساختار قدرت و هرم اقتدار طبقۀ حاکمه ارائه می‌شود. این‎جاست که باید برای این امریکایی وظیفه‌شناس، افسوس خورد.

می‌توان در مورد تک‌تک فصول کتاب و حتی نمودارها، بحث کرد؛ نگرانی‌ها، توهمات و امیدهای او را دریافت و به تفسیرهای جدیدتری از نمودارها رسید. اما نمی‌توان انکار کرد که گردآوری این ارقام و نمودارها، کار توان‌فرسایی بوده و بعید است بتوان همۀ آن‌ها را در مجموعۀ دیگری ــ‌جز این کتاب‌ــ یافت. این کتاب تا مدت‌ها به عنوان یک مرجع، برای علاقه‌مندان به تحولات اجتماعی ایالات متحده معتبر خواهد بود.