توضیحات

نام این پیش‎گفتار را پس از نوشتنش به «آخرین اثر» برگرداندم؛ زیرا اگر هم با خود صادق نباشم و پس از آن چیزی بنویسم، به هر روی اکنون آخرین اثر من است. تاریخی هم که در پایانش گذاشته‎ام، نشان می‎دهد که در آن روز بیست‎وششم تیرماه آخرین سال قرن، آخرین نوشته من بوده است. کسی از روز بیست‎وهفتم خبر ندارد. شاید چیزی دیگر بنویسم و یا بمیرم…

امّا امروز با این احساس که بیهوده همه عمرم را تلف کرده‎ام، به‎جای آن پیش‎گفتار، گفت‎وگویی درونی را در این‎جا می‎آورم. گفت‎وگویی که بیش از چند دقیقه طول نکشید و شاید هم کم‎تر از یک دقیقه. امّا به روشنی نشان داد که دست کم یک‎بار می‎توانم با خود صادق باشم؛ البته نه لزوماً با صدای بلند که دیگری بشنود. در چنین مرحله‎ای معمولاً هنرمندان خودکشی می‎کنند و پیش از آن آثارشان را می‎سوزانند…