توسعه‌ی خدمات عمومی نبردی رو به آینده

توضیحات

کتاب کنونی دومین اثر از جناب استاد دکتر ناصر گیلانی است که از سوی مترجم به خوانندگان ایرانی و به‎طورکل، به خوانندگان فارسی‎زبان تقدیم می‎شود. این کتاب که در سال2020 در فرانسه منتشر شده است، به بررسی و نقد سیاست‎های لیبرالیستی در فرانسه بربستر شرایط جهانی‎سازی‎ نولیبرالیسم می‎پردازد و براساس آمار و استنادات فراوان آثار زیان‎بار و ویران‎گر این سیاست‎ها را بر زندگی اکثریت عظیم انسان‎ها و بر محیط‎زیست آشکار می‎کند. اما نویسنده تنها به خوانش این سیاست‎ها بسنده نمی‎کند و به‎درستی یگانه راه‎ پایان‎دادن به این سیاست‎های ویران‎گرانه را که با سرشت سرمایه‎داری آمیخته است، خروج از سرمایه‎داری می‎داند. به‎همین‎دلیل، برخلاف لیبرال‎ها که می‎کوشند تا این ادعا را بباورانند که سرمایه‎داری پایان تاریخ است و جای‎گزینی برای آن وجود ندارد، او با اتکا به اسناد متقن و تحلیل عینی داده‎های اقتصادی‎واجتماعی، نتیجه می‎گیرد که خروج از سرمایه‎داری به‎ویژه بربستر جهش‎ها در فن‎آوری‎های نوین، نه آرزویی دورازدست، که امری ممکن و ضروری است. واقعیت این است که در مدل جهانی‎سازی نولیبرالی دست‎آوردهای ناشی از فن‎آوری‎های کنونی به‎انحصار شرکت‎ها و به‎ویژه شرکت‎های فراملیتی و الیگارشی‎های مالی درآمده است. ازاین‎رو ضروری است که در سازمان اجتماعی و تولیدی دگرگونی اساسی رخ دهد. زیرا هدف تولید و خدمات نه سودورزی بی‎حدوحصر شرکت‎ها که باید پاسخ‎گویی به نیازهای عموم‎مردم در مقیاس ملی، بین‎المللی و محترم‎داشتن محیط‎زیست باشد؛ زیرا، شرکت‌ها که بر امکانات اجتماعی و بر کار زنان‌ومردان متکی‌اند، نه دارایی شخصی که دارایی اجتماعی‌اند و ضروری است که کارگران و مزدبگیران در مقام آفریندگان ثروت و در موضع مصرف‌کنندگان، در مدیریت تمام فرایندهای تولید کالاو‌خدمات مشارکت و برآن‌ها نظارت داشته باشند. به‌همین دلیل، دیگر موضوع، بازگشت به تنظیم اقتصادی از نوع مدل‌های کینزی نیست که مبارزه با فقر را، آن هم به صورت محدود، به حوزه‌ی بازتوزیع درآمدها تنزل می‌دهد. مبارزه با فقر و توزیع درآمد باید از همان بدو فرآیند تولید مدِنظر باشد.
با چنین روی‎کردی، دکتر گیلانی خدمات‎عمومی و بسط‎وتعمیق آن برپایه‎ی منطق غیرکالایی و براساس پاسخ‎گویی به نیازهای فزاینده‎ی کنونی مردم را لازمه‎ی خروج از سرمایه‎داری می‎داند و ازاین‎منظر باب بحث بکری را می‎گشاید. او، به‎درستی بر آن است که برای پایان‎دادن به‎ نابرابری اقتصادی‎واجتماعی و محترم‎داشتن محیط‎زیست و تنوع‎زیست، باید صلح‎ جهانی، هم‎بستگی و هم‎کاری همه‎جانبه را جای‎گزین رقابت‎های ویران‎گر و نظامی‎گری در مقیاس ملی‎ و بین‎المللی کرد.
با‎این‎حال و به‎رغم فراهم‎بودن شرایط‎عینی برای خروج از سرمایه‎داری، او با اشاره به پراکندگی در صفوف مخالفان جهانی‎سازی نولیبرالی، برآن است که تلاش برای تغییر توازن‎قوا و ایجاد جبهه‎ای فراگیر و متکی به تشکل‎های مردمی شرط بنیادین تحقق این خواست‎های اصولی است. ازهمین‎رو، او با توجه به شرایط مشخص کشور فرانسه، بر این باور است که تغییر توازن‎قوا از طریق تلاش برای بسط دموکراسی توده‎ای یا دموکراسی مشارکتی و به‎تعبیر او دموکراسی از نزدیک می‎گذرد.
بی‌تردید، مطالعه‌ی این کتاب در افشای نولیبرالیسم و آثار ویران‌گر آن در کشورهای‌توسعه‌یافته می‌تواند برای کنش‌گران سیاسی، اجتماعی، سندیکایی، مدنی و حتا مدیران و کارگزارانِ اقتصادیِ مستقل در کشور ما بس‌مفید باشد. به‌ویژه ازآن‌رو که لیبرال‌های وطنی می‌کوشند تا نولیبرالیسم را یگانه راه توسعه‎ی اقتصادی‎ـ‎اجتماعی که سرانجام آن «خوش‎بختی» عمومی است، معرفی کنند.
درخورد یادآوری است که دکتر ناصر گیلانی در این کتاب نیز کوشیده است اندیشه‎های اقتصادی‎واجتماعی خود را تا حد امکان به‎زبان همه‎فهم بیان کند. با‎این‎حال، او بنا به‎مقتضای سخن و برای فهماترکردن مسائل به توضیح بیش‎تر برخی روی‎دادهای اجتماعی و مقوله‎های اقتصادی برآمده است. این توضیحات تکمیلی در کادر (قاب) از متن متمایز شده‎اند.
یادآور می‎شوم که توضیحات مترجم با نشانه‎ی (م-) از پانوشت‎های نویسنده متمایز شده‎اند.